Hamdesmål

1.

Inkje var det no,

inkje i går,

lange tider

hev lidi sidan,

då Gjukes dotter,

Gudrun, eggja

søner unge

til Svanhild å hemne.

2.

«Ei syster de hadde

som Svanhild heitte.

Jormunrek henne

hivde på voll,

kasta ho for hestom

kvite og svarte,

gråe gangtame

gote-hestar.

3.

Burt frå tjodkongar

trengde de vert,

einaste renning

av ætt-greini mi.

4.

Einsam eg stend

som ei osp i skogen

fatig på frendar

som fura på kvister,

vantande voner

som ei vidje um haust

av lauv-jarnet skadd

ein solvarm dag.»

5.

Hugdjerve guten,

Hamde, då kvad:

«Liti ære

du leivde Hogne,

då dei Sigurd

or svevnen vekte,

på lægjet du låg,

men dei lo dei hine.

6.

Og dei blå-kvite

blæjune dine

raude vart farga

av blodet som rann.

Sigurd slokna,

du sat yver liket,

gleda var gjengi,

Gunnar so vilde.

7.

Deg sjølv vart det verst

det slaget mot Atle,

då Erp du myrde

og Eitil du drap.

Sårbeitte sverd

svinge ingen

andre til tjon,

so det tyner ein sjølv.»

8.

Sorle sae,

han var stødug og klok:

«Inkje antrast

eg med ho mor,

men det vantar eit ord

oss i millom,

den bøni du bed oss

ho berre veld gråt.

9.

No græt du for brødrar

og born so kjære,

for nærskylde frendar,

fallne i strid.

Gråte skal Gudrun,

gråte for oss tvo,

som feigdi fylgjer

til framand-landi. »

10.

Fræge Gudrun

ved grindi stod,

mjo-fingra møy

mælte til sonen:

«Tegjande trygt

kann de takast med alle.

Då tvo mann eine

kann ti hundrad gotar

baste og binde

i borgi den høge.»

[Det er no å segja um sønene til Gudrun at ho hadde fari so med herklædi deira at jarn ikkje beit på dei. Og ho bad at dei ikkje måtte skade seg med stein eller andre store ting, og sae at det vart dei til mein, um dei ikkje gjorde som ho hadde sagt].

11.

Gutane grutte,

då or garden dei reid.

Storvyrdig svein

på stræte dei fann :

«Tru no brun-hott

kann bjode oss hjelp?»

12.

Svara halvbror

han hjelpe skulde;

«som ettre foten

skal frende stydja,

som andre handi di

heng ved sida.»

«Kva mun i foten

som fylgjer etter?

kva hjelp gjev handi

som heng ved sida?»

13.

Erp då sae,

snøgg i målet,

på fljote folen

fór han sin veg:

«Blautingar sjølv

si braut lyt finne».

«Lat ’kje laus-ungen

laupe», vart svara.

14.

Sverdi snøgge

av slira dei drog;

Hel til hugnad

hoggi svirra.

Si makt med ein tridjung

minka dei då,

når unge sveinen

dei slo åt marki.

15.

Kappune slong,

sverdi klirra,

fram so fór dei

i fager-klædi.

Drog då drengjer

yver dogg-våte fjell

på hunlendske hestar

til hemn yver dråpsmenn.

16.

Gota-land der låg

med lidskjalvar store.

Høgt uppå borgi

stod Bikkes lydar.

Der var salen til sudtjoder

skipa med sessar

og strålande bunad,

med skinande skjoldar

var skjeld-tilet klædt.

17.

Fram fór dei vegjer

som varsla so ilt,

syster-sonen

såg dei dingle

i vindsvalt vargtre

vestan bøen.

Tranune taut,

trygt var der ikkje.

18.

I salen stuka

sellar kåte;

og gote-gutane

gådde ingen,

fyrr ljomande lur

lyden varsla.

19.

Inn vart det meldt

til Jormunrek

at hjelmbudde sveinar

var sedde på vegen.

«No rid dei til gards,

råd lyt leggjast;

drosi du drap

hev druste frendar.»

20.

Snudde han skjegg

og skratta, kongen,

briska seg upp,

byrg og øren.

Mot spegl-blanke skjold

han skok brune lugg,

gullstaupet let han

seg leike i hand:

21.

«Sælaste syn,

um sjå eg kunde

Hamde og Sorle

i salane her

basta og bende

med boge-strengjer,

gjukungar gjæve

i galgen dingle.»

22.

Skålene skrall,

det stuka i hall,

blodfossen gaus

or gote-hausom.

[Tvo mann eine

tusund ei orka

å baste og bende

i borgi den høge.]

[Hamde hogg av Jormunrek båe hendene og Sorle båe føtene.]

23.

HAMDE kvad:

«Kong Jormunrek

hev ynskt seg dette

at me brødrane båe

i borgi di var.

Her ser du hender,

her ser du føtene,

Jormunrek, hivde

i heite elden.»

24.

Som bjørnen bura

då brynje-kulten;

troll-kunnige

kongen bura:

«Steine då sveinar,

som skotfrie gjeng

for eggjar og geirar,

og jarn ikkje bit på!»

25.

SORLE kvad:

«Å, ille deg, bror,

at du belgen opna;

jamt or belgen din

illråd det renn.

Kva duger djervleik,

når dårskap styrer?

Mykje vantar

ein vitlaus mann.»

26.

HAMDE kvad:

«Av vøre hovud,

um Erp no levde,

frøkne frenden

me fellte på vegen,

dyre drengen!

Men diser meg eggja

te drepa trugne

trauste bror vår.

27.

Ilt å øve

ulve-verk

og beste vener veide

lik norne-hundar,

som hungeren driv,

alne i øyde-marki.

28.

Sterkt me stridde,

her stupte gotar;

lik ørnar på grein

stend me uppå ein lik-haug.

Frægd hev me fengi,

fèr so hel-veg;

den mann ser ’kje natt,

som norner hev merkt.»

[Då flaug det steinar imot dei frå alle leider. Og det vart dauden deira].

29.

Sorle stupte

ved sals-gavlen,

og bakum huset

Hamde slokna.

Dette kvædet er kalla Hamdes-mål det forne.