Frá
Fornjóti ok hans mönnum.
Hversu
Noregr Byggðist
I. KAPÍTULI
Nú skal segja dæmi til, hversu Noregr
byggðist í fyrstu eða hversu konunga ættir hófust þar eða í
öðrum löndum eða hví þeir heita Skjöldungar, Buðlungar,
Bragningar, Öðlingar, Völsungar eða Niflungar, sem konunga
ættirnar eru af komnar.
Fornjótr
hét maðr. Hann átti þrjá sonu; var einn Hlér, annarr Logi,
þriði Kári. Hann réð fyrir vindum, en Logi fyrir eldi, Hlér
fyrir sjó. Kári var faðir Jökuls, föður Snæs konungs, en
börn Snæs konungs váru þau Þorri Fönn, Drífa ok Mjöll. Þorri
var konungr ágætr. Hann réð fyrir Gotlandi, Kænlandi ok
Finnlandi. Hann blótuðu Kænir til þess, at snjóva gerði ok
væri skíðfæri gott. Þat er ár þeira. Þat blót skyldi vera at
miðjum vetri, ok var þaðan af kallaðr Þorra mánaðr.
Þorri
konungr átti þrjú börn. Synir hans hétu Nórr ok Górr, en Gói
dóttir. Gói hvarf á brott, ok gerði Þorri blót mánaði síðar
en hann var vanr at blóta, ok kölluðu þeir síðan þann mánað,
er þá hófst, Gói. Þeir Nórr ok Górr leituðu systur sinnar.
Nórr átti bardaga stóra fyrir vestan Kjölu, ok fellu fyrir
honum þeir konungar, er svá heita: Véi ok Vei, Hundingr ok
Hemingr, ok lagði Nórr þat land undir sik allt til sjóvar.
Þeir bræðr fundust í þeim firði, er nú er kallaðr
Norafjörðr. Nórr fór þaðan upp á Kjölu ok kom þar, sem heita
Ulfamóar, þaðan fór hann um Eystri-Dali ok síðan í Vermaland
ok með vatni því, er Vænir heitir, ok svá til sjóvar. Þetta
land allt lagði Nórr undir sik, allt fyrir vestan þessi
takmörk. Þetta land er nú kallaðr Noregr.
At miðjum
vetri kómu þeir í Heiðmörk. Þar var sá konungr fyrir, er
Hrólfr í Bergi hét. Hann var sonr Svaða jötuns norðan af
Dofrum ok Áshildar, dóttur Eysteins konungs, er lengi hafði
ráðit fyrir Heiðmörk. Hrólfr í Bergi hafði tekit Gói ok
gengit at eiga hana. En er hún spurði til Nórs, bróður síns,
þá fór hún í mót honum ok þau Hrólfr, ok gaf hann sik upp í
vald Nórs ok gerðist hans maðr. Eptir þat fór Nórr til
veizlu til mágs síns, ok fekk Nórr Höddu, dóttur Svaða
jötuns, systur Hrólfs. Eptir þat fór Nórr konungr vestr aptr
til sjóvar, ok þá hitti hann Gór, bróður sinn. Hann var þá
kominn norðan ór Dumbshafi ok hafði eignazt eyjar allar á
þeiri leið, bæði byggðar ok óbyggðar. Þá skiptu þeir bræðr
ríkinu með sér, svá at Nórr skyldi hafa meginland allt
norðan frá Jötunheimum ok suðr til Álfheima, þat heitir nú
Noregr, en Górr skyldi hafa eyjar allar, þær er lágu á
bakborða elliða hans, er hann færði norðan með landi. Þeir
váru synir Górs sækonungs: Beiti ok Heiti, Meitir ok Geitir.
Beitir sækonungr fór með elliða inn í þrándheim ok inn í
Beitsjó. Hann lét gera skipsleða undir elliðann, en snjór
var mikill ok sleðfæri gott. Þá settist Beitir í lypting ok
lagði stýri í lag ok lét draga upp segl ok lét menn sína
draga elliðann norðr um Elliðaeið til Naumudals ok eignaði
sér land allt þat, er lá á bakborða.
Beiti
sækonungr var faðir Heita sækonungs, föður Svaða, en Geitir
var faðir Glamma ok Gylfa. Meiti sækonungr var faðir Mæfils
ok Myndils. Myndill var faðir Ekkils ok Skekkils. Nórr var
faðir þessara manna, en Hödd, dóttir Svaða, móðir þrándar ok
Garðs, er kallaðr var agði. En er heir skiptu arfi, þá hlaut
þrándr Þrándheim, ok heitir því svá. Garðr agði var faðir
þeira, er svá heita: Hörðr, Rúgálfr, Þrymr, Végarðr,
Freygarðr, Þorgarðr ok Grjótgarðr. Hörðr hlaut Hörðaland ór
skipti. Hans sonr var Jöfurr eða Jösurr, faðir Hjörs
konungs, föður Hjörleifs ins kvensama. Rúgálfr átti
Rogaland. Hans sonr vár Rögnvaldr, faðir. Ögvalds konungs.
Þrymr átti Agðir. Hans sonr var Agði ok Agnarr, faðir Ketils
þryms, er bú átti í Þrumu. Végarðr átti Sygnafylki. Hann var
faðir Veðrorms, föður Vémundar ins gamla, er Sygnatrausti
kallaðist. Freygarðr átti Fjörðu ok Fjalir. Hans synir váru
þeir Freysteinn gamli, er bú átti á Gaulum, ok Freybjörn,
faðir Auðbjarnar, föður Arinbjarnar Firðajarls. Þorgarðr
átti Sunnmæri. Hans sonr var Þorviðr, faðir Arnviðar
tréserkjabana, föður þeira Slæviðar ok Bráviðar. Grjótgarðr
átti Norðmæri. Hans sonr var Salgarðr, faðir Grjótgarðs,
föður Sölva, föður Högna í Njarðey, föður Sölva víkings ok
Hildar innar mjóvu, er átti Hjörleifr inn kvensami. Hálfr
berserkr var þeira sonr. Annarr þeira sona Grjótgarðs var
Sigarr, faðir Signýjar, er átti Haraldr Naumdælajarl, faðir
Herlaugs föður Grjótgarðs, föður Hákonar jarls, föður
Sigurðar jarls, föður Hákonar Hlaðajarls. Raumr, sonr Nórs
konungs, tók ríki eptir feðr sinn. Hann átti Álfheima ok svá
vítt ríki sem ár þær falla, er þar spretta upp. Þaðan fellr
Lögrinn austan um dal í Mjörs, en þaðan Vermá í Raumelfi, en
hún til sjóvar. Af Vermá fellr Raumá ofan eptir Raumsdal. Af
Vermá fellr Eystri-Elfr um Eystri-Dali ok í Væni, en þaðam
Gautelfr til sjóvar.
Raumr
konungr átti samdrykkju um jól við Bergfinn, son Þryms
jötuns af Vermá, ok gekk þá í rekkju Bergdísar, systur hans.
Ok eptir þat gat hún þrjá sonu, Björnr, Brand ok Álf. Hann
fóstraði Bergfinnr, ok var kallaðr Finnálfr. Björn var með
móður sinni ok var kallaðr Jötunbjörn. Brand sendi hún
Rauma, föður hans, en hann gaf hann guðunum, ok var hann
kallaðr Guðbrandr. Honum gaf Raumr konungr dali þá, er
Guðbrandsdalir heita, Jötunbirni gaf hann Raumsdal, en Álfi
Eystri-Dali ok allt fyrir norðan Væni ok frá Gautelfi ok
norðr til Raumelfar. Þat váru þá kallaðir Álfheimar.
Guðbrandr Dalakonungr var faðir Auðleifs, föður Guðmundar
konungs. Hans sonr var Guðbrandr, er eigi vildi láta kalla
sik konung ok lét gefa sér jarls nafn fyrir því, at hann
vildi vera ríkastr jarl á Norðrlöndum. Hans sonr var
Geirmundr jarl, faðir Hróðgeirs járls, föður Guðbrands, er
eigi vildi vera konungr né jarl ok lét gefa sér hersis nafn
ok réð þó löndum sem konungr, ok at engu var hann óríkari.
Hans allir ættmenn váru síðan hersar. Jötunbjörn inn gamli
var faðir Raums konungs, föður Hrossbjarnar, föður Orms
skeljamola, föður Knattar, föður þeira Þórólfs hálma ok
Ketils raums. Synir þórólfs váru þeir Helgi, faðir Bersa,
föður Þormóðs, föður Þórlaugar, móður Tungu-Odds. Finnálfr
inn gamli fekk Svanhildar, er kölluð var gullfjöðr. Hún var
dóttir Dags Dellingssonar ok Sólar, dóttur Mundilfara. Sonr
þeira var Svanr inn rauði, faðir Sæfara, föður Úlfs, föður
Álfs, föður þeira Ingimundar ok Eysteins. Raumr inn gamli
fekk síðar Hildar, dóttur Guðröðar ins gamla, sonar Sölva
konungs, er fyrstr ruddi þar, sem nú heita Sóleyjar. En
synir hans váru þeir Guðröðr, Haukr, Haddingr ok Hringr.
Guðröðr var konungr eptir feðr sinn, ok konungar váru allir
hans ættmenn. Eysteinn illráði var hans sonr. Hann setti
Inn-þrændum hund sinn fyrir konung, er Saurr hét, fyrir þat
er þeir höfðu drepit Önund, son hans, er hann hafði þar sett
til landsgæzlu.
II. KAPÍTULI
Ættartala frá Höð.
Höðr átti þar ríki, er kallat er
Haðaland. Hans sonr var Höddbroddr, faðir Hrólfs, föður
Hrómundar berserks, föður þeira Hámundar, Haka ok Gunnlaðar,
móður þeira Útsteins ok Innsteins. Hámundr var Hörðajarl.
Hann var faðir Hróks ins svarta ok Hróks ins hvíta. Haki var
faðir Hróðrgeirs, föður Hróðmars, föður Haka berserks.
Gunnlöð var dóttir Hróks ins svarta, en móðir Hrómundar
Gripssonar. Haddingr sonr Rauma, átti Haddingjadal ok
Þelamörk. Hans sonr var Haddingr, faðir Haddings, föður
Högna ins rauða. Eptir hann tóku ríki Haddingjar þrír, ok
var hverr þeira eptir annan. Helgi Hadingjaskati var með
einum þeira.
Hringr
konungr, sonr Rauma, átti Hringaríki ok Valdres. Hann fekk
dóttur Vífils sækonungs. Þeira sonr var Hálfdan gamli. Ok þá
er hann tók konungdóm, gerði hann blót mikit at miðjum vetri
ok blótaði til þess, at hann skyldi mega lifa þrjú hundruð
vetra í konungdómi sínum, sem sagt var, at lifat hefði Snær
inn gamli, En fréttin sagði honum svá, at hann mundi lita
ekki meir en einn mannsaldr, en þat mundi vera þrjú hundruð
vetra, ok at engi mundi vera ótiginn maðr í hans ætt ok engi
kona. Hann var hermaðr mikill ok herjaði víða um Austrveg.
Þar drap hann þann konung, er Sigtryggr hét, í einvígi. Hann
gekk at eiga Álfnýju, dóttur Eymundar konungs ór Hólmgarði.
þau áttu níu sonu. Hét einn Þengill, er kallaðr var
Mannaþengill, Ræsir, Gramr, Gylfi, Hilmir, Jöfurr, Tiggi,
Skyli ok Harri. þessir níu, er sagt, at allir væri
jafngamlir, ok urðu svá ágætir, at í öllum fræðum eru þeira
nöfn höfð fyrir tignar nöfn ok konunga nöfn. Svá er sagt, at
engi þeira ætti börn, ok fellu allir senn í orrostu. Enn
áttu þau aðra níu sonu. Hétu þeir Hildir, Næfill, Auði,
Skelfir, Dagr, Bragi, Buðli, Lofði, Sigarr. Hildir, Sigarr
ok Lofði váru allir herkonungar, Auði, Buðli ok Næfill væru
sækonungar, Dagr, Skelfir ok Bragi sátu at löndum.
Dagr átti
Þóru drengjamóður, ok áttu þau níu sonu. Hét einn Óli,
annarr Ámr, þriði Jöfurr, fjórði Arngrímr. Óli var faðir
Dags, föður Óleifs, föður Hrings, föður Óláfs, föður Helga,
föður Sigurðar hjartar, föður Ragnhildar, móður Haralds ins
hárfagra. Sú ætt Haralds var kölluð Döglingar. Arngrímr átti
Eyfuru. Þeira sonr var Angantýr berserkr.
Bragi gamli
var konungr á Valdresi. Hann var faðir Agnars, föður Álfs,
föður Eireks, föður Hildar, móður Hálfdanar ins milda, föður
Guðröðar, föður Hálfdanar svarta, föður Haralds ins
hárfagra. Þessi ætt Haralds heita Bragningar.
Skelfir var
konungr á Vörs. Hans sonr var Skjöldr, faðir Eireks, föður
Alreks, föður Eireks ins málspaka, föður Álreks ins frækna,
föður Víkars, föður Vatnars, föður þeira Ímalds ok Eireks,
föður Gyðu, er átti Haraldr inn hárfagri. Þat heitir
Skilfinga ætt eða Skjöldunga ætt.
Hildir var
inn fjórði sonr Halfdanar. Hann var faðir Hildibrands, föður
Vígbrands, föður Hildis ok Herbrands, föður Haralds ins
grenska, föður Ásu innar stórráðu, móður Hálfdanar svarta,
föður Haralds ins hárfagra.
Sigarr var
faðir Siggeirs, er átti Signýju, dóttur Völsungs konungs.
Sigarr var ok faðir, Sigmundar, er átti Hildi, dóttur
Grjótgarðs konungs af Mæri. Hans sonr hét Sigarr, faðir
Signýjar. Hann lét hengja Hagbarð. Þat heitir Siklinga ætt.
Lofði var
konungr mikill. Þat herlið, er honum fylgdi, eru Lofðar
kallaðir. Hann herjaði á Reiðgotaland ok varð þar konungr.
Hans synir váru þeir Skekkill sækonungr ok Skyli, faðir
Egðis, föður Hjálmþés, föður Eylima, föður Hjördísar, móður
Sigurðar Fáfnisbana, föður Áslaugar, móður Sigurðar orms í
auga, föður Áslaugar, móður Sigurðar hjartar, föður
Ragnhildar, móður Haralds ins hárfagra. Þessir ættmenn
Haralds eru kallaðir Lofðungar.
Auði ok
Buðli váru sækonungar ok fóru báðir saman með her sinn. Þeir
kómu með liði sínu til Saxlands ok herjuðu þar víða, lögðu
undir sik Valland ok Saxland, settust þar at löndum. Auði
hafði Valland ok var faðir Fróða, föður Kjárs, föður
Ölrúnar. Þat eru kallaðir Öðlingar. Buðli hafði Saxland.
Hann var faðir Attils, föður Vífils, föður Læfa, föður
Buðla, föður Sörla eða Serla ok Atla ok Brynhildar, móður
Áslaugar, ok er sú ætt Haralds ins hárfágra kölluð
Buðlungar.
Næfill
konungr var faðir Heimars, föður Eynefs, föður Rakna, föður
Gjúka, föður þeira Gunnars ok Högna, Guðrúnar, Guðnýjar ok
Gullrandar, ok er þat kölluð Niflunga ætt. Nú eru taldar
konur þær, er fyrst kómu í ætt Hálfdanar gamla. En þá er in
fyrsta kona kom í ættina, var liðit þrjú hundruð vetra frá,
blótinu, er Hálfdan blótaði til aldrs sér ok ríkis.
III. KAPÍTULI
Ættartala.
Álfr konungr inn gamli réð fyrir
Álfheimum. Hann var faðir Álfgeirs, föður Gandálfs, föður
Álfhildar; Álfhildr var móðir Ragnars loðbrókar, föður
Sigurðar orms í auga, föður Áslaugar, móður Sigurðar
hjartar, föður Ragnhildar, móður Haralds ins hárfagra.
Haraldr inn gamli, sonr Valdars ins milda Hróarssonar, átti
Hervöru Heiðreksdóttur konungs. Þeira sonr var Hálfdan
snjalli, faðir lvars víðfaðma, föður Auðar innar djúpauðgu.
Haná átti Hrærekr slöngvanbaugi. Þeira sonr var Haraldr
hilditönn. Síðar átti Áuði Ráðbarðr konungr. Þeira sonr var
Randvér, faðir Sigurðar hrings, föður Ragnars loðbrókar,
föður Sigurðar, föður Áslaugar, móður Sigurðar, föður
Ragnhildar, móður Haralds ins hárfagra, er fyrstur var
einvaldskonungr yfir Noregi.
IV. KAPÍTULI
Ættartala Haralds frá Óðni.
Burri hefir konungr heitit, er réð
fyrir Tyrklandi. Hans sonr var Burr, er var faðir Óðins
Ásakonungs, föður Freys, föður Njarðar, föður Freys, föður
Fjölnis, föður Sveigðis föður Vanlanda, föður Vísburs, föður
Dómalda, föður Dómars, föður Dyggva, er vér köllum Tryggva,
föður Dags, föður Agna Skjálfarbónda, föður Alreks, föður
Yngva, föður Jörmunfróða, er vér köllum Jörund, föður Ána
ins gamla, er vér köllum Aun, er níu vetr drakk horn fyrir
elli sakir, áðr hann dó. Aunn var faðir Egils Tunnadólgs,
föður Óttars vendilskráku, föður Aðils at Uppsölum, föður
Eysteins, föður Yngvars ins hára, föður Braut-Önundar, föður
Ingjalds ins illráða, föður Óláfs trételgju, föður Hálfdanar
hvítbeins, föður Eysteins, föður Hálfdanar ins milda ok
matarilla, föður Guðröðar veiðikonungs, föður Hálfdanar
svarta, föður Haralds ins hárfagra.
V. KAPÍTULI
Ættartala.
Skjöldr hét sonr Óðins Ásakonungs.
Hann var faðir Friðleifs, föður Frið-Fróða, föður Friðleifs
föður Hávarðs ins handramma, föður Fróða, föður Vermundar
ins vitra, föður Óláfs ins lítilláta, föður Dans ins
mikiláta, föður Fóða ins friðsama, föður Friðleifs, föður
Fróða ins frækna, föður Ingjalds Starkaðarfóstra, föður
Hræreks hnöggvanbauga, föður Hálfdanar, föður Hræreks
slöngvanbauga, föður Haralds hilditannar. Bróðir Haralds var
Randvér, faðir Sigurðar hrings. Er þá slík ættartala til
Haralds konungs hárfagra, sem fyrr segir.
VI. KAPÍTULI
Ætt Haralds frá Adam.
Adam skapaði guð fyrst allra manna.
Seth var sonr hans, hans sonr Enos, hans sonr Kaynán, hans
sonr Malaleel, háns sonr Phareth, hans sonr Enoch, hans sonr
Mathusalem inn gamli, hans sonr Lámech, -- þá var, úti inn
fyrsti heimsaldr, -- hans sonr var Nói, er örkina smíðaði,
hans sonr Japhet, hans sonr Japhan, hans sonr Zechim, háns
sonr Ciprus, hans sonr Cretus eða Celius, hans sonr Saturnus
í Krít, hans sonr Jupiter, hans sonr Darius, hans sonr
Erichonius, hans sonr Troeg, hans sonr Ilus, hans sonr
Lamidon, hans sonr Príamus höfuðkonungr. Munnon eða Mennon
hét konungr í Tróju. Hann átti Troánam, dóttur Priami
konungs: hans sonr hét Tror, er vér köllum Þór, hans sonr
var Loricha, er vér köllum Hlórriða, hans sonr Eredei, er
vér köllum Eindriða, hans sonr Vingiþórr, hans sonr
Vinginer, hans sonr Móði, hans sonr Mági, er vér köllum
Magna, hans sonr Seseph, hans sonr Beduigg, hans sonr Atra,
hans sonr Trinán, hans sonr Heremoth, er vér köllum Hermóð,
hans sonr Skjaldin, er vér köllum Skjöld, hans sonr Beaf, er
vér köllum Bjár, hans sonr Goðólfr, hans sonr Burri, er vér
köllum Finn, hans sonr Frjalafr, er vér köllum Bors, hans
sonr Voden, er vér köllum Óðin. Hann var Tyrkja konungr.
Hans sonr Skjöldr, hans sonr Friðleifr, hans sonr
Frið-Fróði, hans sonr Herleifr, hans sonr Hávarr inn
handrammi, hans sonr Fróði, hans sonr Vémundr inn vitri,
hans dóttir Ólof Hún var móðir Fróða ins friðsama. Hans sonr
Friðleifr, hans sonr Fróði inn frækni, hans sonr Hálfdan,
hans sonr Hróarr, hans sonr Valdarr inn mildi, hans sonr
Haraldr gamli, háns sonr Hálfdan snjalli, hans sonr Ivarr
víðfaðini, hans dóttir Auðr in djúpauðga, hennar sonr
Randvér, hans sonr Sigurðr hringr, hans sonr Ragnarr
loðbrók, hans sonr Sigurðr ormr í auga, hans dóttir Áslaug,
hennar sonr Sigurðr hjörtr, hans dóttir Ragnhildr, hennar
sonr Haraldr konungr inn hárfagri. Verðr þessi tala einum
manni fátt í saju tugu at meðtöldum bæði Adam ok Haraldi.
VII. KAPÍTULI
Hverir konungar stýrt hafa Noregi.
Sonr Haralds hárfaga hét Sigurðr
hrísi, hans sonr Hálfdan, hans sonr Sigurðr sýr, hans sonr
Haraldr inn harðráði, bróðir Ólafs ins helga, hans sonr
Óláfr kyrri, hans sonr Magnús berbeinn, hans sonr Haraldr
gilli, hans sonr Sigurðr munnr, hans sonr Sverrir magnus,
hans sonr Hákon harmdauði, hans sonr Hákon gamli, hans sonr
Magnús, er lögbók sendi til Íslands, þá er kölluð er
Jónsbók, háns sonr Hákon háleggr, hans dóttir Ingibjörg,
hennar sonr Magnús góði Eiríksson langa hertoga, hans sonr
Hákon, hans sonr Óláfr, er þá var tíu vetra, er faðir hans
andaðist. Hann var konungr yfir Noregi, Danmörk ok öllum
þeim skattlöndum, er þar liggja til, ok réttr erfingi alls
Svíaríkis, er Albrikt, sonr Mækinborgargreifa, helt; hann
var systursonr Magnúss konungs goða, föðurföður Óláfs. Þessi
Óláfr var heitinn eptir inum heilaga Óláfi konungi
Haraldssyni eptir sjálfs hans tilvísan. Hann var þá konungr,
er sjá bók var skrifuð. Þá vár liðit frá hingatburð várs
herra Jesú Kristí mccclxxx ok vij ár.
VIII. KAPÍTULI
Capitulum.
Þessir hafa stýrt Noregi: Óláfr
konungr, sem nú sagði, þá Hákon konungr, þá Magnús konungr
góði, þá Hákon háleggr, þá Eirekr ok Magnús, þá Magnús, er
bókina setti, þá Hákon ungi jafnfram Hákoni gamla, föður
sínum, þá Ingi Bárðarson ok Erlingr steinveggr ok Philippus
Baglakonungr, þá Hákon harmdauði, þá, Sverrir magnús ok
margr lygikonungr um hans daga, þá Magnús Erlingsson ok
Eysteinn birkibeinn, þá Hákon herðibreiðr, þá Ingi
krypplingr ok Eysteinn ok Sigurðr munnr, þá Haraldr
gillikristr ok Magnús blindi ok Sigurðr slembidjákn, þá
Sigurðr Jórsalafari, Eysteinn ok Óláfr, þá Magnús berbeinn
ok Hákon Þórisfóstri, þá Óláfr inn kyrri ok Magnús, faðir
Hákonar Þórisfóstra, þá Haraldr inn harðráði, þá Magnús inn
ríki, sonr Óláfs ins helga, þá óforsynju-konungr Sveinn
Alfífuson ok Knútr inn ríki, þá Óláfr inn helgi Haraldsson,
þá Eirekr jarl, Sveinn jarl ok Hákon jarl, þá Óláfr
Tryggvason, þá Hákon blótjarl inn ríki, þá Haraldr gráfeldr,
þá Hákon Aðalsteinsfóstri, þá Eirekr blóðöx, þá Haraldr inn
hárfagri, er fyrstr var einvaldskonungr yfir öllum Noregi,
svá at sögur finnist til.
IX. KAPÍTULI
Hvarf Óláfs konungs Hákonarsonar.
Ári síðar en fyrr segir hvarf Óláfr
konungr Hákonarson. Sögðu Danir hann dauðan, en Norðmenn
vildu ekki trúa því. Þá var tekin til ríkisstjórnar yfir
Noreg ok Danmörk drottning Margréta, móðir Óláfs konungs, en
dóttir Valdamars Danakonungs, eptir er hún lét fanga
Albrikt.
Fundinn
Noregr
I. KAPÍTULI
Fornjótr hefir konungr heitit. Hann
réð fyrir Gotlandi, er kallat er Finnland ok Kvenland. Þat
er fyrir austan hafsbotn þann, er gengr til móts við
Gandvík; þat köllum vér Helsingjabotn. Fornjótr átti þrjá
syni. Hét einn Hlér, er vér köllum Ægi, annarr Logi, þriði
Kári. Hann var faðir Frosta, föður Snæs ins gamla. Hans sonr
hét Þorri. Hann átti tvá syni, hét annarr Nórr, en annarr
Górr, dóttir hans hét Gói. Þorri var blótmaðr mikill. Hann
hafði blót á hverju ári at miðjum vetri; þat kölluðu þeir
Þorrablót. Af því tók mánaðrinn heiti.
Þat var
tíðenda einn vetr at Þorrablóti, at Gói hvarf í brott, ok
var hennar leita farit, ok finnst hún eigi. Ok er sá mánaðr
leið, lét Þorri fá at blóti ok blóta til þess, er þeir yrði
vísir, hvar Gói væri niðr komin; þat kölluðu þeir Góiblót.
Einskis urðu þeir vísir um hana at heldr. Þrim vetrum síðar
strengdu þeir bræðr heit, at þeir skyldu hennar leita ok
skipta svá leitinni, at Nórr skyldi leita um löndin, en Górr
skyldi leita um útsker ok eyjar, ok fór hann á skipum.
Hvárrtveggi þeira bræðra var fjölmennr. Helt Górr skipum
sínum út eptir hafsbotnum og svá í Allanzhaf. Síðan kannar
hann víða Svíasker ok allar eyjar, er liggja í Eystrasalti,
eptir þat í Gautasker ok þaðan til Danmerkr ok kannar þar
allar eyjar. Hann fann þar frændr sína, þá er komnir váru af
Hlé inum gamla ór Hlésey, ok helt hann þá enn fram ferðinni
ok spyrr ekki til systur sinnar.
En Nórr,
bróðir hans, beið þess, er snjó lagði á heiðar ok skíðfæri
gerði gott. Eptir þat fór hann af Kvenlandi ok fyrir innan
hafsbotninn, ok kómu þar, er þeir menn váru, er Lappir
heita; þat er á bak Finnmörk. En Lappir vildu banna þeim
yfirför, ok tókst þar bardagi, ok sá kraptr ok fjölkynngi
fylgdi þeim Nór, at óvinir þeira urðu at gjalti, þegar þeir
heyrðu heróp ok sá vápnum brugðit, ok lögðu Lappir á flótta.
En Nórr fór þaðan vestr á Kjölu ok var lengi úti ok svá, at
þeir vissu ekki til manna, ok skutu dýr ok fugla til matar
sér, fóru þar til, er vötn hnigu til vestrættar af fjöllum.
Þá fara þeir með vötnunum ok kómu at sjá. Þar var fyrir þeim
fjörðr mikill, sem hafsbotn væri. Þar váru byggðir miklar,
ok dalir stórir gengu at firðinum. Þar var safnaðr fyrir
þeim, ok réðu þeir þegar til bardaga við Nór, ok fór þeira
skipti eptir vana, allt fólk fell þar eða flýði, en Nórr ok
hans menn gengu yfir sem lok yfir akra. Fór Nórr um allan
fjörðinn ok lagði undir sik ok gerðist konungr yfir þeim
heruðum, er þar lágu innan fjarðar. Nórr dvaldist þar um
sumarit, þar til er snjávaði á heiðar. Þá stefndi hann upp
eptir dalnum þeim, er suðr gengr af firðinum. Sá fjörðr er
nú kallaðr Þrándheimr. Suma menn sína lætr hann fara it
fremra um Mærina. Hann lagði undir sik, hvar sem hann fór,
ok þá er hann kemr suðr yfir fjallit þat, er var fyrir
sunnan dalsbotninn, sótti hann suðr eptir dölunum, þar til
er hann kom at vatni miklu, er þeir kölluðu Mjörs. Þá snýr
hann enn vestr á fjallit, því at honum var sagt, at menn
hans höfðu farit ósigr fyrir konungi þeim er Sókni hét þá
kómu þeir í þat herað, er þeir kölluðu Valdres. þaðan fóru
þeir til sjóvar ok kómu í langan fjörð ok mjóvan, er nú
heitir Sogn. þar var fundr þeira Sókna, ok áttu þeir þar
orrostu mikla, því at Sókna brá ekki við fjölkynngi þeira.
Nórr gekk fram hart, ok skiptust þeir Sókni höggum við. Þar
fell Sókni ok margt lið hans.
II. KAPÍTULI
Ferð Nórs eptir Noregi at leita
systur sinnar.
Eptir þat fór Nórr í fjörð þann, er
norðr gengr af Sogni. Þar hafði Sókni fyrir ráðit, er nú
heitir Sóknadalr. Þar dvaldist Nórr lengi, ok heitir þar nú
Nórafjörðr. Þar kom til móts við hann Górr, bróðir hans, ok
hafði þá hvárrgi þeira spurt til Gói. Górr hafði ok undir
sik lagt land allt it ytra, er hann hafði sunnan farit, ok
þá skiptu þeir löndum með sér bræðr. Hafði Nórr meginland
allt, en Górr skal hafa eyjar þær allar, er hann ferr
stjórnföstu skipi milli ok meginlands. Ok eptir þat ferr
Nórr til Uppland ok kom þar, sem nú heitir Heiðmörk. Þar réð
sá konungr fyrir, er hét Hrólfr ór Bjargi. Hann var sonr
Svaða jötuns norðan af Dofrum. Hrólfr hafði numit á brott af
Kvenlandi Gói Þorradóttur. Hann fór þegar til móts við Nór
ok bauð honum til einvígis. Þeir börðust lengi, ok varð
hvárrgi sárr. Eptir þat sættust þeir, ok fekk Nórr systur
Hrólfs, en Hrólfr fekk Gói. Þaðan sneri Nórr aptr norðr til
ríkis þess, er hann hafði undir sik lagt. Þat kallaði hann
Norveg. Réð hann því ríki, meðan hann lifði, en synir hans
eptir hann, ok skipta þeir landi með sér, ok tóku svá ríki
at smækkast sem konungar tóku fjölgast ok greindust svá í
fylki.
III. KAPÍTULI
Beitir fekk Noreg.
Górr hefir ok verit kallaðr sækonungr.
Hans synir váru þeir Heiti ok Beiti. þeir váru sækonungar ok
ofstopamenn miklir. Þeir gengu mjök á ríki sona Nórs, ok
áttu þeir margar orrostur, ok sigruðust ýmsir. Beitir lagði
inn í Þrándheim ok herjaði þar. Hann lá þar, er nú heitir
Beitisær eða Beitistöð. Þar lét hann draga skip ór Beitistöð
innanverðri ok norðr yfir Eiskrueið; þar ganga Naumudalir at
norðan. Hann settist í lypting ok helt um hjálmvöl ok
eignaðist land allt þat, er var á bakborða, ok eru þar
margar byggðir. Heitir, sonr Górs, var faðir Sveiða
sækonungs, föður Hálfdanar ins gamla, föður Ívars
Upplendinga jarls, föður Eysteins glumru, föður Rögnvalds
jarls ins ríka ok ins ráðsvinna.