Svipdagsmál
II. Fjölsvinnsmál

1


 
4

Utan garða
hann sá upp um koma
þursa þjóðar sjöt:
«Hvat er þat flagða,
er stendr fyr forgörðum
ok hvarflar um hættan loga?

2


 
4

Hvers þú leitar,
eða hvers þú á leitum ert,
eða hvat viltu, vinlauss! vita?
úrgar brautir
árnaþu aptr héðan,
áttatu hér, vernðarvanr! veru.»


3


 
4

Kómumaðr kvað: 
«Hvat er þat flagða,
er stendr fyr forgarði
ok býðrat líðöndum löð?
sœmðarorða lauss
hefir þú seggr of lifat,
ok haltu heim héðan.»

4


 
4

«Fjölsviðr ek heiti,
en ek á fróðan sefa,
þeygi em ek míns mildr matar;
innan garða
þú kemr hér aldregi,
ok dríf þú nú vargr at vegi.»


5


 
4

Kómumaðr kvað: 
«Augna gamans
fýsir aptr fán,
hvars hann getr svást at sjá;
garðar glóa mér þykkja
of gullna sali,
hér munda ek eðli una.»


6



 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Segðu mér hverjum
ertu, sveinn! of borinn
eða hverra ertu manna mögr?»
Kómumaðr kvað: 
«Vindkaldr ek heiti,
Várkaldr hét minn faðir,
þess var Fjörkaldr faðir.

7


 
4

Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hverr hér ræðr
ok ríki hefir
eign ok auðsölum?»


8


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Menglöð of heitir,
en hana móðir of gat
við Svafrþorins syni;
hon hér ræðr
ok ríki hefir
eign ok auðsölum»


9


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat sú grind heitir,
er með goðum sáat
menn it meira forað?»


10


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Þrymgjöll hon heitir,
en hana þrír gerðu
Sólblinda synir;
fjöturr fastr verðr
við faranda hvern,
er hana hefr frá hliði.»


11


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat sá garðr heitir,
er með goðum sáat
menn it meira forað?»


12


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Gastropnir heitir,
en ek hann görfan hefk
ór Leirbrimis limum;
svá hefik studdan,
at hann standa mun
æ meðan öld lifir.»


13


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat þeir garmar heita,
er gífrari hefik
önga fyrr í löndum litit?»


14


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Gífr heitir annarr,
en Geri annarr,
ef þu vilt þat vita;
varðir ellifu
er þeir varða,
unz rjúfask regin.»


15


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvárt sé manna nökkut,
þat er megi inn koma,
meðan sókndjarfir sofa?»


16


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Missvefni mikit
var þeim mjök of lagit,
síðan þeim var varzla vituð;
annarr of nætr sefr,
en annarr of daga,
ok kemsk þá vætr, ef þá kom.»


17


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvárt sé matar nökkut,
þat er menn hafi,
ok hlaupi inn, meðan þeir eta?»


18


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Vegnbráðir tvær
liggja í Viðofnis liðum,
ef þú vilt þat vita:
þat eitt er svá matar,
at þeim menn of gefi,
ok hlaupi inn, meðan þeir eta»


19


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat þat barr heitir,
er breiask um
lönd öll limar?»


20


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Mímameiðr hann heitir,
en þat mangi veit,
af hverjum rótum renn;
við þat hann fellr,
er fæstan varir;
fellirat hann eldr né járn.»


21


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat af móði verðr
þess ins mæra viðar,
er hann fellirat eldr né járn?»


22


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Út af hans aldni
skal á eld bera
fyr kelisjúkar konur;
utar hverfa
þaz þær innar skyli,
sá er hann með mönnum mjötuðr.»


23


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat sá hani heitir,
er sitr í enum háva viði,
allr hann við gull glóir?»


24


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Viðofnir hann heitir,
en hann stendr veðrglasi
á meiðs kvistum Míma;
einn um ekka
þryngr hann orófsaman
svartrar Sinmöru.»


25


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvárt sé vápna nökkut,
þat er knegi Viðofnir fyr
hníga á Heljar sjöt?»


26


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Lævateinn hann heitir,
en hann gerði Loptr rýninn
fyr nágrindr neðan;
í seigjárnkeri
liggr hann hjá Sinmöru,
ok halda njarðlásar níu.»


27


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvárt aptr kemr,
sá er eptir ferr
ok vill þann tein taka?»


28


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Aptr mun koma,
sá er eptir ferr
ok vill þann tein taka,
ef þat fœrir,
er fáir eigu,
eiri örglasis.»


29


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvárt sé mæta nökkut,
þat er menn hafi,
ok verðr því hin fölva gýgr fegin?»


30


 
4

Fjölsviðr kvað: 
Ljósan ljá
skaltu í lúðr bera,
þann er í Viðofnis völum,
Sinmöru at selja,
áðr hon söm telisk
vápn til vígs at ljá.»


31


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat sá salr heitir,
er slunginn er
vísum vafrloga?»


32


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Hyrr hann heitir,
en hann lengi mun
á brodds oddi bifask;
auðranns þess
munu um aldr hafa
frétt eina fírar.»


33


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hverr þat görði,
er ek fyr garð sák
innan, ásmaga?»


34


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Uni ok Iri,
Bari ok Ori,
Varr ok Vegdrasill;
Dori ok Uri,
Dellingr, Atvarðr,
Liðskjálfr, Loki.»


35


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvat þat bjarg heitir,
ver ek sé brúði á
þjóðmæra þruma?»


36


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Lyfjaberg þat heitir,
en þat hefir lengi verit
sjúkum ok sárum gaman;
heil verðr hver,
þótt hafi árs sótt,
ef þat klífr, kona.»


37


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
vat þær meyjar heita,
er fyr Menglaðar knjám
sitja sáttar saman?»


38


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Hlíf heitir,
önnur Hlífþrasa,
þriðja Þjóðvarta,
Björt ok Blíð,
Blíðr, Fríð,
Eir ok Örboða.»


39


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvart þær bjarga
þeim er blóta þær,
ef görask þarfar þess?»


40


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«[Bjarga] svinnar,
hvar er menn blóta þær
á stallhelgum stað;
eigi svá hátt forað
kemr at hölða sonum,
hvern þær ór nauðum nema.»


41


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Segðu mér þat, Fjölsviðr!
er ek þik fregna mun
ok ek vilja vita:
hvárt sé manna nökkut,
þat er knegi á Menglaðar
svásum armi sofa?»


42


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Vætr er þat manna,
er knegi á Menglaðar
svásum armi sofa:
nema Svipdagr einn,
hánum var sú in sólbjarta
brúðr at kván of kveðin.»


43


 
4

Vindkaldr kvað: 
«Hrittu á hurðir,
láttu hlið rúm,
hér máttu Svipdag sjá;
en þó vita far,
ef vilja muni
Menglöð mitt gaman.»


44


 
4

Fjölsviðr kvað: 
«Heyrðu, Menglöð!
hér er maðr kominn,
gakk þú á gest sjá!
hundar fagna,
hús hefir upp lokizk,
hygg ek, at Svipdagr sé.»


45


 
4

Menglöð kvað: 
«Horskir hrafnar
skulu þér á hám gálga
slíta sjónir ór,
ef þúþat lýgr,
at hér sé langt kominn
mögr til minna sala.

46


 
4

Hvaðan þú fórt,
hvaðan þú för görðir,
hvé þik hétu hjú?
at ætt ok nafni
skal ek jartegn vita,
ef ek var þér kván of kveðin.»


47


 
4

Svipdagr kvað: 
«Svipdagr ek heiti,
Sólbjart hét minn faðir,
þaðan ráumk vindar kalda vegu;
Urðar orði
kveðr engi maðr,
þótt þat sé við löst lagit.»


48


 
4

Menglöð kvað: 
«Vel þú nú kominn!
hefik minn vilja beðit,
fylgja skal kveðju koss;
forkunnar sýn
mun flestan glaða,
hvars hefir við annan ást.

49


 
4

Lengi ek sat
Lyfjabergi á,
beið ek þín dœgr ok daga;
nú þat varð,
er ek vætt hefi,
at þú ert kominn, mögr! til minna sala.

50


 
4

Þrár hafðar
er ek hefi til þíns gamans,
en þú til míns munar;
nú er þat satt,
er vit slíta skulum
ævi ok aldr saman.»